جامعه‌شناسی سیاسی روحانیت (روند قدرت‌یابی روحانیت شیعه از انزوا تا کسب قدرت)

نویسندگان

  • سید مرتضی هزاوه‌ای استادیار دانشگاه بوعلی سینا
  • صادق میرویسی نیک کارشناس ارشد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله:

فهم تاریخ سیاسی ایران و تحولات آن بدون در نظر گرفتن روحانیان شیعه به عنوان قدرتمندترین نیروی جامعه مدنی ایران امری ناممکن است. این مقاله به دنبال بررسی علل سیاسی شدن روحانیت شیعه در تاریخ ایران از منظر جامعه‌شناسی سیاسی است؛ لذا ابتدا با نگاهی گذرا، جامعه‌شناسی سیاسی مذهب را توضیح داده و سپس با بررسی موضوع رابطه دولت و روحانیان به عملکرد سیاسی روحانیان شیعه در فاصله زمانی تشکیل دولت صفویه تا انقلاب اسلامی می‌پردازد. آنچه در اینجا مدنظر می‌باشد نه ذکر تحولات، بلکه دلیل تحول رفتار سیاسی روحانیان از انزوا تا قدرت‌یابی و با توجه به بستر اجتماعی آن می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بسترهای تحول رویکرد سیاسی روحانیت شیعه و تأسیس نظام سیاسی

مقاله حاضر به بررسی مهم‌ترین تحولات نهضت روحانیت ایران در طول دوره پهلوی می‌پردازد. پرسش مهمی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که نهضت روحانیت ایران در اواخر دوره پهلوی به رهبری امام خمینی چگونه متحول شده؟ دیگری اینکه تحول در رویکرد سیاسی چه تأثیری در آینده نهضت داشته است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سیر تحولی نهضت روحانیت از سیاست‌گریزی یا عدم دخالت در سیاست با رهبری امام خمینی+ و با طرح دکتری...

متن کامل

منابع قدرت روحانیت شیعه در یران

اتخاذ راهبرد کسب مستقیم قدرت با سلاح دیانت توسط روحانیت شیعه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولی بنیادین در ایران به شمار می آید. مقاله حاضر پاسخ به این سؤال که چرا از بین اقشار مختلف اجتماعی ایران، روحانیان حاکمیت را به دست گرفتند، را در «منابع قدرت آنان» جست وجو می کند. بر این اساس پس از ارائه تعریف وتاریخچه روحانیت ومناسبات آن با دولت در ایران معاصر مؤلفه های زیر را، منابع قدرت این نهاد تلقی ...

متن کامل

انقلاب اسلامی و دگرگونی ساختاری روحانیت شیعه

چکیده عمده تحلیل‌گرانِ تاریخ ایران پیش از انقلاب اسلامی، روحانیت شیعه را بر خلاف روحانیت اهل سنت، نهادی «متحد جامعه مدنی» و نه «متحد دولت» تلقی کرده‎اند. درواقع، جز در مواردی اندک در دوره‎های معدودی از اواخر صفویه و اوایل قاجار که پیوند نزدیکی میان «نهاد دین» و «نهاد دولت و سلطنت» پدید می‎<stro...

متن کامل

روحانیت شیعه، الیت انقلاب اسلامی ایران

ثباتحکومتهابستگیبهکارکرددرستکارویژهالیتحکومتهادارد،بهگونهایکه بتواندپاسخگوینیازهایذهنیوعینیتودهمردمباشند . حالاگرالیتحکومتینتوانست کارکرددرستخودرابهانجامبرساند،نارضایتیازوضعموجودافزایشمییابد . نارضایتیاکثریتتودهمردمازوضعموجوددرایرانقبلازانقلاباسلامیایراننیزبر کسیپوشیدهنیست؛وایننارضایتییقینااًبرگرفتهازعملکردنادرستالیتحاکمبر ایرانقبلازانقلابمیباشد،کهنتوانستنیازهاوخواستههایاکثریتتودهمردمراتأمی...

متن کامل

بررسی نقش سیاسی روحانیت در دوره رضاشاه

بررسی رابطه دین و سیاست یا به عبارتی نقش سیاسی روحانیون یا نیروهای مذهبی از مهمترین موضوعات جامعه ایران در سده اخیر می باشد. اهمیت این موضوع در دهه های اخیر که از سویی شاهد پدیده هایی نظیر انقلاب اسلامی ایران و از سوی دیگر رشد بنیادگرایی اسلامی هستیم، با در نظر گرفتن این امر که فرایند مدرنیسم یا نوسازی در اغلب کشورها در جهت تضعیف سنت ها و به ویژه سنت های مذهبی عمل کرده است، دو چندان می شود. این...

متن کامل

تأمّلی بر رابطة بازار با روحانیت شیعه در عراق

طی دوران حکومت صفویه، به ‌واسطة ارتباط نزدیک حکومت با ساختار نهاد دینی، حیات ‌اقتصادی بسیاری از علما مبتنی بر مواجب دیوانی وکمک‌های اعطایی از طرف دولت بود، اما به?دنبال سقوط صفویه و انتقال مراکز علمی و فقهی شیعه از ایران به عتبات عالیات، از نظر اقتصادی نیز تحوّل عمده‌ای در منابع مالی روحانیت شیعه ایجاد شد. محرومیت علما و مجتهدین از حمایت‌های مالی دولت، آنان را در شرایطی قرار داد که مجبور شدند تا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 8

صفحات  213- 236

تاریخ انتشار 2014-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023